In (hoger) beroep bij de Afdeling bestuursrechtspraak

Hoe kan ik in (hoger) beroep gaan?

De Afdeling bestuursrechtspraak is in sommige zaken eerste en enige rechter en in andere zaken rechter in hoger beroep. Onderaan het besluit van een bestuursorgaan (bijvoorbeeld het college van burgemeester en wethouders van een gemeente, het college van gedeputeerde staten van een provincie of een minister of staatssecretaris) staat vermeld óf en waar u beroep tegen dat besluit kunt instellen. Onderaan de uitspraak van de rechtbank staat vermeld óf en waar u hoger beroep tegen die uitspraak kunt instellen.

Hoe dien ik (hoger) beroep in? Per brief, per fax, via Digitaal loket, maar niet per e-mail!

U stelt (hoger) beroep in door een brief te sturen naar de Afdeling bestuursrechtspraak. In die brief vermeldt u naam en adres, de datum, de omschrijving van het besluit waarmee u het niet eens bent én waarom u het niet eens bent met dat besluit. U stuurt een kopie van dit besluit van het bestuursorgaan met het (hoger)beroepschrift mee. U ondertekent de brief en stuurt deze naar het postadres van de Raad van State (zie onder 'Contact'). U kunt uw (hoger)beroepschrift ook per fax indienen. Eventuele bijlagen kunt u dan per gewone post nazenden. Daarnaast kunnen rechtzoekende burgers digitaal beroep instellen via het Digitaal loket op deze website. Let op: beroep of hoger beroep instellen per e-mail is niet mogelijk!

Hoeveel tijd heb ik om een (hoger)beroepschrift in te dienen?

De termijn voor het instellen van (hoger) beroep is zes weken. Deze termijn staat in de wet.

Wanneer de termijn voor beroep start, is afhankelijk van de procedure die het bestuursorgaan heeft gevolgd. Het begin van de beroepstermijn kan zijn de dag nadat het bestuursorgaan het besluit ter inzage heeft gelegd óf de dag nadat het bestuursorgaan het besluit aan u heeft verzonden. In het besluit zelf staat welke procedure het bestuursorgaan heeft gevolgd. U kunt dus zelf de termijn uitrekenen die in uw geval geldt.

De termijn voor hoger beroep start op de dag nadat de rechtbank de uitspraak aan u heeft verzonden. Op de uitspraak staat een verzenddatum, zodat u zelf de termijn kunt uitrekenen. De termijn van zes weken is heel belangrijk. Als u zich niet aan de termijn houdt, verspeelt u uw recht om (hoger) beroep in te stellen. U kunt ook binnen de termijn van zes weken een 'pro forma' (hoger)beroepschrift indienen en de nadere gronden (de motivering van uw beroep) later opsturen. U krijgt daarvoor van de Raad van State een termijn. Deze termijn staat in de ontvangstbevestiging die u van de Raad van State krijgt.

Advocaat is niet verplicht

U mag zelf procederen. U bent niet verplicht een advocaat of een juridisch adviseur in te schakelen voor een procedure bij de Afdeling bestuursrechtspraak. Het mag natuurlijk wel.

Crisis- en herstelwet: informatie en procesregels

In 2010 is de Crisis- en herstelwet in werking getreden. Deze wet is van toepassing op gebiedsontwikkelingsplannen of projectuitvoeringsbesluiten die in de wet worden genoemd. De wet is ook van toepassing op besluiten die nodig zijn voor één van de specifieke projecten die in de Crisis- en herstelwet staan. Dit kunnen heel verschillende besluiten zijn, zoals besluiten over bestemmingsplannen, ontheffingen en omgevingsvergunningen voor milieu, bouwen of kappen. Het kan zijn dat de Crisis- en herstelwet op uw zaak van toepassing is. De Raad van State beoordeelt dit bij binnenkomst van een beroepschrift aan de hand van de rechtsmiddelenvoorlichting, de publicatie of de bekendmaking van het besluit. Wanneer de Crisis- en herstelwet van toepassing is, deelt de Raad van State dit mee aan de indiener van het beroepschrift en aan het bestuursorgaan. Dit heeft gevolgen voor de procesregels die op uw beroepsprocedure van toepassing zijn. In de Crisis- en herstelwet staan namelijk andere procesregels voor de behandeling van dergelijke beroepszaken dan gebruikelijk.

• Alle beroepsgronden moeten binnen de beroepstermijn bekend zijn. Het is niet toegestaan buiten de termijn nog (aanvullende) beroepsgronden aan te voeren.
• De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State is verplicht de zaak versneld te behandelen. Verder moet de Raad van State binnen zesentwintig weken na afloop van de beroepstermijn uitspraak doen. Daarom gelden voor een aantal stappen in de procedure kortere termijnen dan gebruikelijk:

- De indiener van het beroepschrift krijgt drie weken om verzuimen bij het indienen van het beroepschrift te herstellen en om griffierecht te betalen.

- Het bestuursorgaan krijgt één week om de stukken toe te zenden die op de zaak betrekking hebben. De Raad van State zal direct na ontvangst van het beroepschrift het bestuursorgaan verzoeken de stukken toe te zenden.

- Het bestuursorgaan krijgt twee weken om een verweerschrift in te dienen. Direct na afloop van de beroepstermijn zal de Raad van State het bestuursorgaan alle ingediende beroepschriften toezenden en tegelijkertijd verzoeken om een verweerschrift in te dienen.

• Deze termijnen gaan in op de dag dat de Raad van State schriftelijk heeft verzocht het verzuim te herstellen, griffierecht te betalen, stukken toe te zenden en een verweerschrift in te dienen.

Incidenteel hoger beroep

Sinds juli 2013 bestaat het incidenteel hoger beroep. Een andere partij die bij uw zaak is betrokken en die aanvankelijk niet van plan was om in hoger beroep te gaan, kan dit na afloop van de beroepstermijn als reactie op uw hoger beroep alsnog doen. Met deze nieuwe wettelijke mogelijkheid is het instellen van hoger beroep dus niet geheel zonder risico. Doordat u hoger beroep instelt, geeft u uw wederpartij een ‘tegenaanvalswapen’ in handen. U kunt er door het incidenteel hoger beroep van uw wederpartij uiteindelijk ook op achteruit gaan. U doet er dus verstandig aan om een zorgvuldige afweging te maken van de kansen en risico’s van een hoger beroep.